Đằng sau vẻ ngoài bắt mắt của những món ăn vặt giá rẻ là hàng loạt hiểm họa âm thầm đe dọa sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.
Những món ăn vặt giá rẻ, đầy màu sắc, được bán tràn lan khắp cổng trường hay trên mạng xã hội, tưởng như vô hại nhưng lại tiềm ẩn vô vàn nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là với trẻ em và học sinh.
Nói về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm – Đại học Bách Khoa Hà Nội chia sẻ trên Công an Nhân dân cho biết, theo quy định pháp luật về bao bì ở Việt Nam, sản phẩm phải có nhãn ghi bằng tiếng Việt để cho người tiêu dùng nắm bắt rõ thông tin sản phẩm trước khi mua.
“Sản phẩm không đạt yêu cầu này thì dù có là thực phẩm an toàn, hàng chính gốc cũng là sản phẩm không đáp ứng quy định, khi đó cơ quan chức năng sẽ có quyền tịch thu hàng hóa”, ông Thịnh nhấn mạnh.
“Ngon – rẻ – tiện” và cú lừa mang tên đồ ăn vặt trôi nổi
Bên ngoài là lớp bao bì bắt mắt, màu sắc sặc sỡ, giá chỉ từ 1.000 – 5.000 đồng/món, những món ăn vặt như kẹo chip chip, bánh que siêu ngọt, viên bò khô mini, nước ép đóng túi, thạch rau câu “7 màu cầu vồng”… đang trở thành món khoái khẩu của nhiều học sinh tiểu học, trung học.
Trên TikTok, Instagram hay các sạp nhỏ gần trường, các món ăn này được quảng cáo rầm rộ với các từ như “siêu ngon – siêu rẻ – tuổi thơ ùa về” và lập tức thu hút hàng chục nghìn lượt xem. Nhưng đằng sau lớp bao bì hấp dẫn đó là gì?
Hóa chất công nghiệp, phẩm màu độc hại và những cảnh báo rùng mình
Đằng sau những món ăn vặt trông hấp dẫn là hàng loạt hóa chất công nghiệp, phẩm màu giá rẻ được sử dụng một cách vô tội vạ. Nhiều loại thực phẩm không rõ nguồn gốc chứa chất tạo màu, tạo mùi không nằm trong danh mục cho phép của Bộ Y tế.
Ngoài ra, các món thạch nhiều màu, siro trái cây hay kẹo mút phát sáng đều có khả năng chứa chất tạo màu azo, nhóm chất bị cấm dùng trong thực phẩm tại nhiều nước do có thể gây ung thư.
PGS, TS Bùi Thị Nhung, Chủ nhiệm khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia chia sẻ trên Công an Nhân dân, khi đánh giá về tính an toàn, dinh dưỡng những sản phẩm thức ăn nhập khẩu phải có bao bì, nhãn phụ, hóa đơn xuất nhập khẩu… “Ví dụ như những sản phẩm có chữ Trung Quốc phải có tem chú thích như tên, hạn sử dụng, nguồn gốc, công ty sản xuất, phân phối…
Còn những sản phẩm như thế này thì không biết có thật sự xuất phát từ nước ngoài hoặc đơn vị, công ty uy tín hay không. Mỗi sản phẩm khi được sản xuất sẽ có 2 tiêu chí, ngày sản xuất và ngày hết hạn. Sau ngày đấy, sản phẩm sẽ bị biến đổi về hóa học hoặc không đảm bảo dinh dưỡng. Để đưa ra được hạn sử dụng, người ta sẽ có kĩ thuật riêng.
Ở đây, những sản phẩm này không đáng tin cậy. Nếu như sản phẩm có quy cách sẽ có thời hạn rõ ràng và bắt buộc phải có tem phụ. Khi đã mua những sản phẩm như thế này mà không được kiểm soát, không đảm bảo được công ty cung ứng từ nước ngoài có đảm bảo tiêu chí không, không tem mác phụ nên có thể thấy nó không an toàn cho người sử dụng”, vị chuyên gia phân tích.
Nguy hại tới sức khỏe của trẻ nhỏ
Đáng lo hơn, các đối tượng tiêu thụ chính của nhóm đồ ăn vặt độc hại này lại là trẻ em. Với hệ tiêu hóa và sức đề kháng còn non yếu, trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa, ngộ độc cấp tính hoặc tích lũy chất độc lâu dài nếu sử dụng liên tục.
Chỉ cần gõ từ khóa “đồ ăn vặt học sinh” trên TikTok hoặc Shopee, người dùng có thể dễ dàng tìm thấy hàng nghìn gian hàng bán các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc với lời quảng cáo hấp dẫn như “ngon như đồ Hàn”, “kẹo tuổi thơ”, “ăn 10 gói không chán”.
Tuy nhiên, rất ít sản phẩm trong số đó có nhãn phụ tiếng Việt, không rõ tên nhà sản xuất, nơi nhập khẩu hay hạn sử dụng. Việc quản lý chất lượng của những sản phẩm này gần như bị bỏ ngỏ.
Việc để học sinh tiếp cận quá dễ dàng với đồ ăn vặt độc hại là lỗ hổng lớn trong công tác giáo dục và bảo vệ trẻ từ người lớn. Các chuyên gia cho rằng, phụ huynh cần thường xuyên nhắc nhở, kiểm tra các món ăn con mang theo. Nhà trường cần kiểm soát chặt các gánh hàng rong bán gần cổng trường, đồng thời giáo dục học sinh ý thức chọn thực phẩm an toàn.
Một gói kẹo vài nghìn đồng có thể không khiến bạn đắn đo, nhưng nó có thể chứa đầy rẫy hóa chất mà bạn không hề hay biết. Trong khi chờ các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ hơn từ cơ quan chức năng, điều duy nhất chúng ta có thể làm là trở thành người tiêu dùng tỉnh táo, đặc biệt là khi lựa chọn thực phẩm cho con em mình.
