Khả năng giữ bình tĩnh, tổ chức ý tưởng nhanh chóng và trình bày tự tin sẽ giúp bạn tạo ấn tượng tốt trong mọi tình huống.
Kỹ năng phản ứng nhanh và linh hoạt khi được mời phát biểu đột xuất là một trong những năng lực mềm quan trọng, đặc biệt với học sinh, sinh viên, người đi làm hoặc bất kỳ ai thường xuyên phải giao tiếp trước đám đông. Dưới đây là một số bí quyết giúp bạn rèn luyện và ứng biến hiệu quả.
1. Giữ bình tĩnh, kiểm soát cảm xúc
Khi bất ngờ được mời phát biểu, điều đầu tiên bạn cần làm là giữ bình tĩnh. Thay vì hoảng hốt hay cuống cuồng suy nghĩ, hãy dừng lại vài giây và hít thở sâu từ 2 đến 3 lần. Việc này giúp ổn định nhịp tim, làm dịu hệ thần kinh và tạo điều kiện cho đầu óc bạn trở nên tỉnh táo hơn.
Sau đó, hãy tự động viên bản thân bằng một câu nhắc nhở tích cực như: “Mình không cần phải hoàn hảo, chỉ cần nói một cách chân thành và rõ ràng là được”.
Câu nói này sẽ giúp bạn giảm áp lực phải trình bày thật xuất sắc, từ đó thoải mái hơn khi chia sẻ.
Khi bắt đầu phát biểu, đừng quên hướng ánh mắt về phía người đang lắng nghe bạn. Giao tiếp bằng ánh mắt không chỉ giúp bạn tạo ra sự kết nối mà còn là cách để khẳng định sự hiện diện và lấy lại sự tự tin trong chính mình.
2. Mở đầu đơn giản nhưng chắc chắn
Khi bị gọi phát biểu đột ngột, bạn không cần phải tìm cách mở đầu thật hoa mỹ hay phức tạp. Một lời mở đầu ngắn gọn nhưng lịch sự sẽ giúp bạn tạo thiện cảm và chiếm được sự chú ý từ người nghe. Bạn có thể bắt đầu bằng một câu cảm ơn để thể hiện sự trân trọng, chẳng hạn như: “Cảm ơn vì đã mời tôi chia sẻ trong dịp này”.
Nếu bạn thực sự chưa có sự chuẩn bị, đừng ngần ngại thừa nhận điều đó một cách chân thành. Việc này không khiến bạn mất điểm, mà còn cho thấy sự tự nhiên và khiêm tốn. Chẳng hạn, bạn có thể nói: “Thật sự tôi không chuẩn bị trước, nhưng rất sẵn lòng chia sẻ vài suy nghĩ ngay lúc này”.
Cách mở đầu như vậy vừa giúp bạn kéo giãn thời gian để sắp xếp ý tưởng trong đầu, vừa tạo được không khí thân thiện, dễ tiếp cận với người nghe.
3. Ưu tiên rõ ràng và ngắn gọn
Khi phát biểu đột xuất, bạn nên tập trung vào nội dung chính và trình bày một cách súc tích, tránh nói lan man hoặc vòng vo gây mất thời gian và làm loãng thông điệp.
Nếu có những thông tin chưa thực sự chắc chắn, bạn có thể dùng các cụm từ chuyển như: “Dưới góc nhìn cá nhân của tôi…” hoặc “Theo những gì tôi được biết…” để thể hiện sự khiêm tốn và giữ uy tín cho lời nói của mình.
4. Luyện tập phản xạ qua các cách sau
Để cải thiện khả năng ứng biến khi phát biểu, bạn cần luyện tập phản xạ nói một cách đều đặn.
Mỗi ngày, hãy dành 1–2 phút để tập trình bày một chủ đề bất kỳ – từ một sự kiện trong ngày đến một ý tưởng bạn quan tâm.
Bên cạnh đó, việc xem các video TED Talks sẽ giúp bạn học hỏi phong cách trình bày tự nhiên, lôi cuốn.
Ngoài ra, hãy tích cực tham gia các câu lạc bộ tranh biện, hùng biện hoặc mạnh dạn phát biểu trong lớp học, các buổi họp nhóm – đó là những môi trường lý tưởng để rèn luyện sự tự tin và khả năng phản ứng linh hoạt.
