Yêu sớm không sai, nhưng để chuyện tình cảm chi phối học tập thì lại là một hồi chuông cảnh tỉnh cho không ít bạn tuổi teen hiện nay.
Trong giai đoạn tuổi mới lớn, tình yêu là một trải nghiệm cảm xúc tự nhiên, mang lại nhiều rung động đầu đời. Tuy nhiên, khi tình cảm cá nhân vượt ra khỏi phạm vi kiểm soát, nó có thể trở thành yếu tố tiêu cực ảnh hưởng nghiêm trọng đến học tập và phát triển cá nhân của học sinh, một “cảnh báo đỏ” đang được các chuyên gia tâm lý giáo dục liên tục nhấn mạnh trong những năm gần đây.
Chia sẻ trên Vietnamnet, TS Đào Thị Diệu Linh, Trưởng Bộ môn Tâm lý – Giáo dục (Trường ĐH Ngoại ngữ – ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay: “Chúng ta không khuyến khích trẻ yêu sớm, bởi thực tế thêm một việc nào đó mà không biết cách cân bằng thì sẽ ảnh hưởng đến việc chính là việc học.
Nhưng cũng không thể cấm hoặc nói với trẻ là không nên yêu, mà cứ để mọi việc đến tự nhiên. Tình yêu đến hãy đón nhận, bởi cho dù muốn phủ nhận là mình thích hay yêu bạn nào đó cũng không được.
Chỉ có điều, khi tình cảm đầu đời ấy đến, thường trẻ chưa đủ sự chín chắn để có thể biết cách cân bằng, xử lý tình huống… Khi đó, cha mẹ hãy là những người bạn lớn, đồng hành, thấu cảm và hỗ trợ con khi cần. Cha mẹ cần cho con thấy dù bất kỳ có chuyện gì xảy ra, dù tồi tệ đến mấy, cha mẹ vẫn luôn ở đây, tin tưởng vào con.
Cha mẹ có thể nhớ 3 nguyên tắc hàng đầu là T-N-T: Tin tưởng, nhất quán và tôn trọng để đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn có nhiều ‘biến động’ về cảm xúc này, và cả những chặng đường tiếp theo trong tương lai”.
Cảm xúc lấn át lý trí trong tình yêu tuổi học trò
Tuổi teen là độ tuổi đang phát triển mạnh mẽ về tâm sinh lý, trí tuệ còn đang trong quá trình hoàn thiện, do đó khả năng tự kiểm soát cảm xúc thường chưa vững vàng.
Không ít học sinh sau khi bước vào mối quan hệ yêu đương bắt đầu có dấu hiệu sa sút trong kết quả học tập, thiếu tập trung trên lớp, thậm chí bỏ bê bài vở để nhắn tin, gọi điện hoặc gặp gỡ người yêu.
Một số trường hợp còn ghi nhận học sinh bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý mất ngủ, stress, suy giảm năng lượng học tập do xung đột tình cảm.
Biểu hiện đáng lo ngại và hệ lụy dài hạn
Những dấu hiệu như giảm sút thành tích học tập, thay đổi hành vi (trở nên cáu gắt, khép kín, hay lo lắng), hoặc dành phần lớn thời gian cho điện thoại, mạng xã hội để theo dõi người yêu,… là những chỉ dấu phổ biến.
Về lâu dài, nếu học sinh không được hỗ trợ điều chỉnh sớm, họ có thể bỏ lỡ cơ hội giáo dục tốt, mắc sai lầm trong các lựa chọn cá nhân, hoặc chịu tổn thương tâm lý kéo dài.
Hơn nữa, trong môi trường học đường, các mối quan hệ yêu đương dễ bị ảnh hưởng bởi áp lực đồng trang lứa, dư luận mạng xã hội và kỳ vọng của gia đình những yếu tố có thể làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng tâm lý ở lứa tuổi vị thành niên.
Việc kiểm soát tác động của tình yêu đến việc học không đồng nghĩa với việc cấm đoán hay bài xích tình cảm học trò, mà là giúp học sinh nhận thức đúng đắn về ranh giới giữa cảm xúc cá nhân và trách nhiệm học tập.
Học sinh cần được trang bị khả năng tư duy phản biện và tự nhận thức, để từ đó biết cách cân bằng giữa đời sống tình cảm và việc học.
Một mô hình được khuyến nghị là “mối quan hệ tích cực”, tức tình yêu không can thiệp tiêu cực vào học tập mà ngược lại trở thành nguồn động lực để cả hai cùng tiến bộ, cùng phát triển.
Tình yêu tuổi học trò không có gì sai nếu biết yêu đúng cách, đúng thời điểm. Nhưng khi tình cảm làm lu mờ lý trí và cản trở con đường học tập, đó là lúc teen cần nhìn lại và điều chỉnh. Đừng để những cảm xúc nhất thời khiến bạn đánh mất tương lai dài lâu phía trước.
