Khám sức khỏe sinh sản là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của mỗi người. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn e ngại và chưa thực sự hiểu rõ về quy trình cũng như lợi ích của việc khám định kỳ này.
Trong cuộc sống hiện đại, khi con người ngày càng ý thức hơn về việc chăm sóc bản thân, thì sức khỏe sinh sản vẫn là một mảng đề tài nhận được khá ít sự quan tâm, đặc biệt là ở giới trẻ.
Với nhiều người, việc đi khám sức khỏe định kỳ đã là một thói quen khó duy trì, huống hồ là khám sức khỏe sinh sản – một chủ đề đôi khi bị gắn với sự “nhạy cảm”, “tế nhị” hay đơn giản là… ngại.
Tuy nhiên, đây lại là vấn đề vô cùng quan trọng. Sức khỏe sinh sản không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng có con trong tương lai, mà còn phản ánh phần nào sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của mỗi người.
Nhiều trường hợp vô sinh, hiếm muộn hoặc mắc các bệnh lý phụ khoa/nam khoa nguy hiểm đều bắt nguồn từ việc không đi khám, không phát hiện sớm hoặc chủ quan bỏ qua các dấu hiệu bất thường.
Một khảo sát gần đây từ Bộ Y tế cho thấy, có đến hơn 30% cặp đôi trong độ tuổi sinh sản tại Việt Nam gặp các vấn đề liên quan đến khả năng sinh sản, trong đó phần lớn chưa từng thực hiện khám sức khỏe sinh sản trước hôn nhân hay trước khi có kế hoạch sinh con. Điều này phản ánh một thực tế đáng lo ngại: việc khám sức khỏe sinh sản vẫn chưa được coi trọng đúng mức.
Khác với suy nghĩ của nhiều người rằng chỉ phụ nữ mới cần khám sức khỏe sinh sản, thực tế, nam giới cũng cần được kiểm tra định kỳ để phát hiện và phòng ngừa các bệnh lý nam khoa, đảm bảo chức năng sinh sản và sinh lý khỏe mạnh.
Đặc biệt, trong bối cảnh môi trường, thực phẩm, lối sống có nhiều yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến nội tiết và cơ quan sinh sản, thì việc chủ động kiểm tra sức khỏe càng trở nên cấp thiết.
Khám sức khỏe sinh sản là gì?
Khám sức khỏe sinh sản là một hoạt động y tế nhằm kiểm tra toàn diện các cơ quan, chức năng liên quan đến sinh sản của cả nam và nữ. Không đơn thuần là một cuộc thăm khám phụ khoa hay nam khoa riêng lẻ, khám sức khỏe sinh sản còn bao gồm đánh giá về khả năng sinh sản, phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn, tư vấn sức khỏe tình dục và hỗ trợ kế hoạch hóa gia đình.
Khác với các buổi khám chữa bệnh thông thường, khám sức khỏe sinh sản có tính chất chủ động và phòng ngừa. Người đi khám không nhất thiết phải có dấu hiệu bệnh lý mới cần đến bác sĩ, mà hoàn toàn có thể và nên đi khám định kỳ để theo dõi và kiểm tra sự phát triển, hoạt động của các cơ quan sinh dục – sinh sản.
Đặc biệt trong các giai đoạn quan trọng như tuổi dậy thì, trước hôn nhân, trước khi mang thai hoặc khi đang gặp khó khăn trong việc thụ thai.
Đối tượng nên đi khám sức khỏe sinh sản rất đa dạng:
Thanh thiếu niên ở tuổi dậy thì: giúp phát hiện sớm các bất thường về phát triển sinh lý, tư vấn tâm lý giới tính và sức khỏe tình dục an toàn.
Người trưởng thành chưa lập gia đình: kiểm tra tổng quát để chủ động chăm sóc sức khỏe, phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Các cặp đôi chuẩn bị kết hôn hoặc có kế hoạch sinh con: đánh giá khả năng sinh sản, phát hiện sớm các yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc mang thai, sinh nở.
Vợ chồng sau một thời gian cố gắng nhưng chưa có con: cần kiểm tra chức năng sinh sản cả hai phía để có hướng điều trị hiếm muộn – vô sinh kịp thời.
Người đã từng có tiền sử sảy thai, thai lưu, viêm nhiễm phụ khoa, nam khoa… nên được theo dõi sức khỏe sinh sản thường xuyên.
Một điểm rất quan trọng cần hiểu rõ: khám sức khỏe sinh sản không chỉ dành cho phụ nữ. Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. Nam giới cũng hoàn toàn có thể gặp các vấn đề về nội tiết tố, tinh hoàn, tinh trùng, tuyến tiền liệt… ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch và khả năng sinh sản. Nếu chỉ khám một phía, sẽ khó đánh giá toàn diện được nguyên nhân nếu có vấn đề phát sinh.
Việc khám sức khỏe sinh sản đúng thời điểm và đúng cách không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh lý mà còn góp phần rất lớn vào việc duy trì hạnh phúc gia đình, nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe tình dục. Trong một xã hội đang ngày càng cởi mở và hiện đại, chăm sóc sức khỏe sinh sản nên được xem là một phần thiết yếu trong lối sống chủ động, có trách nhiệm.
Khám sức khỏe sinh sản bao gồm những gì?
Khi nói đến khám sức khỏe sinh sản, nhiều người vẫn mường tượng một cách mơ hồ rằng chỉ đơn thuần là “kiểm tra bộ phận sinh dục”. Thực tế, khám sức khỏe sinh sản là một quy trình tổng hợp, bao gồm nhiều bước khác nhau, kết hợp giữa khám lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng và tư vấn y khoa.
Quy trình có thể thay đổi đôi chút tùy theo giới tính, độ tuổi, tiền sử bệnh lý và mục đích khám (kiểm tra định kỳ, chuẩn bị kết hôn, hay gặp vấn đề sinh sản…). Dưới đây là những danh mục phổ biến trong một lần khám sức khỏe sinh sản.
- Đối với nữ giới
Khám sức khỏe sinh sản nữ giới tập trung chủ yếu vào hệ sinh sản gồm âm đạo, tử cung, buồng trứng, vòi trứng và nội tiết tố.
- Khám lâm sàng:
- Bác sĩ kiểm tra các dấu hiệu sinh lý bên ngoài như âm hộ, môi lớn – môi bé, tầng sinh môn để phát hiện bất thường như viêm nhiễm, mụn sinh dục, khối u…
- Khám trong (đặt mỏ vịt): kiểm tra âm đạo, cổ tử cung; quan sát màu sắc, dịch tiết, tổn thương niêm mạc.
- Siêu âm phụ khoa:
- Siêu âm đầu dò (với người đã quan hệ) hoặc siêu âm qua thành bụng (với người chưa quan hệ) để đánh giá tử cung, buồng trứng, phát hiện u nang, u xơ, viêm dính…
- Xét nghiệm:
- Pap smear: phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.
- HPV test: kiểm tra virus gây ung thư cổ tử cung.
- Xét nghiệm khí hư: tìm nấm, vi khuẩn, trùng roi.
- Xét nghiệm nội tiết tố: estrogen, FSH, LH, prolactin… để đánh giá khả năng rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.
- Xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs): chlamydia, lậu, giang mai, HIV…
- Tư vấn:
- Các vấn đề về kinh nguyệt, sinh hoạt tình dục, kế hoạch hóa gia đình, tránh thai, mang thai an toàn…
- Đối với nam giới
Nam giới cũng có một hệ sinh sản phức tạp không kém, bao gồm tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, niệu đạo và các hormone sinh dục.
- Khám lâm sàng:
- Bác sĩ kiểm tra dương vật, bìu, tinh hoàn để phát hiện các dấu hiệu bất thường như giãn tĩnh mạch tinh, sưng đau, khối u…
- Khám tuyến tiền liệt qua trực tràng nếu cần (với người trên 40 tuổi hoặc nghi ngờ bệnh lý).
- Siêu âm:
- Siêu âm tinh hoàn, mào tinh, tuyến tiền liệt giúp phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn ảnh hưởng đến việc sản xuất hoặc vận chuyển tinh trùng.
- Xét nghiệm:
- Tinh dịch đồ: phân tích số lượng, chất lượng và hình thái tinh trùng – đây là xét nghiệm quan trọng nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới.
- Xét nghiệm nội tiết tố: testosterone, FSH, LH để kiểm tra chức năng nội tiết sinh dục.
- Xét nghiệm STDs: HIV, giang mai, lậu, herpes…
- Tư vấn:
- Sức khỏe tình dục, tần suất sinh hoạt, phương pháp tránh thai, kế hoạch có con.
- Các xét nghiệm chung cho cả hai giới
Ngoài các kiểm tra chuyên biệt, khám sức khỏe sinh sản cũng bao gồm các xét nghiệm tổng quát:
- Xét nghiệm máu: đường huyết, mỡ máu, chức năng gan – thận (đặc biệt quan trọng nếu đang có kế hoạch mang thai).
- Xét nghiệm nước tiểu: kiểm tra vi khuẩn, tế bào lạ, khả năng viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Kiểm tra nhóm máu, Rh: đặc biệt cần thiết trước khi kết hôn hoặc sinh con để tránh nguy cơ bất đồng nhóm máu mẹ – con.
- Thời gian và chi phí
Một buổi khám sức khỏe sinh sản thường kéo dài từ 60–90 phút nếu làm đầy đủ các bước. Chi phí dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng tùy theo gói khám và cơ sở y tế.
Người khám có thể lựa chọn bệnh viện công hoặc phòng khám tư nhân, tuy nhiên nên ưu tiên các đơn vị có bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và hệ thống xét nghiệm uy tín.
Việc hiểu rõ mình sẽ được khám gì giúp người bệnh bớt lo lắng và chủ động hơn trong quá trình kiểm tra.
Đây không chỉ là bước quan trọng giúp phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn mà còn giúp bạn kiểm soát tốt hơn sức khỏe sinh sản – một yếu tố then chốt trong hành trình xây dựng hạnh phúc cá nhân và gia đình.
Khi nào nên đi khám sức khỏe sinh sản?
Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất hiện nay là: chỉ khi gặp vấn đề bất thường về sinh lý hoặc khả năng sinh sản thì mới cần đi khám.
Suy nghĩ này không chỉ làm chậm trễ việc phát hiện và điều trị các bệnh lý tiềm ẩn, mà còn khiến nhiều người bỏ lỡ “thời điểm vàng” trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe sinh sản lâu dài.
Trên thực tế, khám sức khỏe sinh sản không nên chờ đến khi có dấu hiệu bất thường mới tiến hành. Mỗi giai đoạn của cuộc đời đều có những lý do riêng để bạn nên chủ động đi kiểm tra.
- Ở tuổi dậy thì
Tuổi dậy thì là thời điểm cơ thể có nhiều thay đổi lớn về nội tiết và cơ quan sinh dục. Đây cũng là giai đoạn nhiều thanh thiếu niên bối rối, thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn.
Khám sức khỏe sinh sản lúc này không chỉ giúp phát hiện sớm các bất thường về phát triển cơ thể như dậy thì sớm, dậy thì muộn, rối loạn nội tiết… mà còn là cơ hội để các em được tư vấn, định hướng đúng về giới tính, quan hệ tình dục lành mạnh, tránh các hành vi nguy cơ cao.
- Trước khi kết hôn
Khám tiền hôn nhân là một bước chuẩn bị vô cùng cần thiết, giúp các cặp đôi hiểu rõ tình trạng sức khỏe sinh sản của bản thân và đối phương trước khi bước vào cuộc sống vợ chồng.
Đây là thời điểm lý tưởng để tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm nhiễm tiềm ẩn, rối loạn nội tiết, hoặc dị tật cơ quan sinh dục có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh con.
Đặc biệt, một số cặp đôi còn có thể phát hiện nguy cơ bất đồng nhóm máu Rh, các vấn đề về di truyền (nếu cả hai mang gen lặn bệnh lý), từ đó được tư vấn sớm về hướng xử lý khi mang thai sau này.
- Khi có kế hoạch mang thai
Nếu bạn đang có kế hoạch sinh con trong vòng 6–12 tháng tới, việc đi khám sức khỏe sinh sản là điều không thể bỏ qua. Đối với nữ giới, cần kiểm tra tình trạng tử cung, buồng trứng, chu kỳ kinh nguyệt, nội tiết tố, chức năng tuyến giáp…; với nam giới, cần xét nghiệm tinh dịch đồ, nội tiết tố và khám tuyến sinh dục.
Khám và tư vấn trước khi mang thai giúp bạn:
- Phát hiện sớm các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thai kỳ.
- Bổ sung dinh dưỡng và dưỡng chất như axit folic đúng thời điểm.
- Điều chỉnh lối sống phù hợp để nâng cao cơ hội thụ thai và sinh con khỏe mạnh
- Khi có dấu hiệu bất thường
Đây là trường hợp dễ nhận biết nhất. Nếu bạn đang gặp những biểu hiện dưới đây, cần nhanh chóng đi khám:
- Đối với nữ: kinh nguyệt không đều, rong kinh, đau bụng kinh dữ dội, ra khí hư bất thường, đau khi quan hệ…
- Đối với nam: tinh hoàn sưng, đau, xuất tinh sớm hoặc khó xuất tinh, giảm ham muốn, tinh dịch bất thường…
- Cả hai: đau vùng chậu, tiểu buốt, tiểu rắt, có dấu hiệu viêm nhiễm đường sinh dục.
Đừng chủ quan với các dấu hiệu “nho nhỏ”, vì nhiều bệnh lý phụ khoa/nam khoa tiến triển âm thầm nhưng để lại hậu quả lâu dài, đặc biệt là ảnh hưởng đến khả năng làm cha mẹ.
- Khi đã cố gắng có con nhưng chưa thành công
Nếu sau 6–12 tháng quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai mà vẫn chưa có thai, hai vợ chồng nên đi khám sức khỏe sinh sản để được kiểm tra và tư vấn cụ thể.
Thực tế, nguyên nhân có thể đến từ người vợ, người chồng hoặc cả hai, nên việc cùng đi khám là rất quan trọng để có hướng điều trị hiệu quả.
Tóm lại, khám sức khỏe sinh sản nên là việc làm định kỳ, ít nhất 1 năm/lần, hoặc ngay khi có bất kỳ thay đổi nào về sinh lý, chu kỳ kinh nguyệt hoặc đời sống tình dục. Càng phát hiện sớm – khả năng điều trị càng cao, hiệu quả càng tốt.
Rào cản khi khám sức khỏe sinh sản
Một trong những rào cản lớn khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, ngại ngần không muốn đi khám sức khỏe sinh sản là nỗi sợ… đau và sự xấu hổ. Đây là những cảm xúc hoàn toàn tự nhiên, nhất là khi việc khám liên quan đến những vùng nhạy cảm trên cơ thể.
Tuy nhiên, nếu hiểu rõ quy trình khám cũng như giữ được tâm lý cởi mở, thoải mái, bạn sẽ thấy rằng việc này không hề đáng sợ như tưởng tượng.
Tóm lại, với sự phát triển của y học hiện nay, các phương pháp khám đều hướng tới sự nhẹ nhàng – chính xác – tôn trọng riêng tư, giúp bạn thoải mái nhất có thể trong suốt quá trình.
“Ngại” là cảm xúc rất phổ biến, đặc biệt là ở những người trẻ, chưa có nhiều trải nghiệm y tế hoặc có định kiến từ xã hội về các vấn đề liên quan đến tình dục và sinh sản. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải hiểu: đây là một hoạt động y tế nghiêm túc, không khác gì khám tim, gan, phổi…
Các bác sĩ chuyên khoa đều được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm và đặc biệt là thái độ chuyên nghiệp, tôn trọng tuyệt đối quyền riêng tư của người bệnh.
Họ sẽ không đánh giá, không bình luận, không khiến bạn cảm thấy xấu hổ, bởi họ hiểu rất rõ: khám sức khỏe sinh sản là hành động của người trưởng thành có trách nhiệm với bản thân.
Một vài mẹo giúp bạn bớt ngại:
Chọn bác sĩ cùng giới nếu bạn cảm thấy thoải mái hơn khi khám với người đồng giới.
Đi khám cùng bạn thân hoặc người thân trong lần đầu tiên để giảm bớt lo lắng.
Chia sẻ trung thực với bác sĩ về tình trạng sức khỏe và tiền sử cá nhân – việc này giúp chẩn đoán chính xác và giảm các bước khám không cần thiết.
Giữ tâm lý thoải mái, đừng quá căng thẳng. Hãy nghĩ rằng đây là một phần của hành trình chăm sóc sức khỏe, không phải điều gì “đáng xấu hổ”.
Ở một số nền văn hóa, bao gồm cả Việt Nam, việc khám sức khỏe sinh sản – đặc biệt là với phụ nữ chưa kết hôn – vẫn còn bị xem là “nhạy cảm”. Nhưng sự thật là: chăm sóc sức khỏe sinh sản không có giới hạn độ tuổi hay tình trạng hôn nhân. Ngược lại, khám định kỳ càng sớm càng giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề, duy trì chức năng sinh sản và tình dục lâu dài.
Chăm sóc sức khỏe sinh sản là quyền lợi chính đáng, là hành động bảo vệ tương lai của chính bạn. Và bạn hoàn toàn có quyền được khám, được biết, được hiểu về cơ thể mình – một cách chủ động và không hề xấu hổ.
Lợi ích của việc khám sức khỏe sinh sản định kỳ
Nếu như khám chữa bệnh khi có triệu chứng được xem là phản ứng “chữa cháy”, thì khám sức khỏe sinh sản định kỳ chính là hành động “chủ động giữ lửa” cho tương lai sức khỏe, hạnh phúc và khả năng làm cha mẹ của bạn.
Dù bạn là nam hay nữ, đã lập gia đình hay chưa, thì việc kiểm tra đều đặn sức khỏe sinh sản luôn mang lại nhiều lợi ích thiết thực mà đôi khi phải đến lúc có vấn đề xảy ra, người ta mới tiếc nuối vì đã không đi khám sớm hơn.
1. Phát hiện sớm các nguy cơ và bệnh lý tiềm ẩn
Nhiều bệnh lý sinh sản diễn tiến âm thầm, không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu như: u nang buồng trứng, polyp tử cung, lạc nội mạc tử cung, viêm tuyến tiền liệt, tinh hoàn ẩn, giãn tĩnh mạch thừng tinh…
Nếu không được phát hiện kịp thời, những tình trạng này có thể để lại hậu quả nặng nề như vô sinh, sảy thai liên tiếp, hoặc phải can thiệp phẫu thuật phức tạp.
Khám định kỳ giúp bác sĩ tầm soát các vấn đề này từ sớm, từ đó can thiệp kịp thời bằng thuốc hoặc các biện pháp điều trị ít xâm lấn, tiết kiệm chi phí và thời gian cho người bệnh.
- Bảo vệ và nâng cao khả năng sinh sản
Sức khỏe sinh sản không tự nhiên mà có, nó là kết quả của sự chăm sóc chủ động, khoa học và thường xuyên. Khám định kỳ giúp bạn nắm rõ tình trạng hiện tại của các cơ quan sinh dục – sinh sản, từ đó biết cách chăm sóc, điều chỉnh chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng để tối ưu hóa khả năng làm cha – làm mẹ sau này.
Đối với những người đang có kế hoạch sinh con, khám định kỳ giúp đánh giá khả năng thụ thai, đồng thời phát hiện các nguyên nhân tiềm ẩn khiến việc mang thai khó khăn hơn – từ đó có hướng điều chỉnh hoặc điều trị sớm, thay vì chờ đến khi “quá muộn”.
- Tăng cường sức khỏe tình dục và tâm lý
Một đời sống tình dục lành mạnh là yếu tố không thể thiếu trong một mối quan hệ bền vững và một tinh thần khỏe mạnh. Tuy nhiên, nhiều người vẫn ngại chia sẻ về các vấn đề như giảm ham muốn, xuất tinh sớm, đau khi quan hệ, rối loạn kinh nguyệt… khiến chất lượng cuộc sống suy giảm mà không biết lý do vì sao.
Khám sức khỏe sinh sản giúp bạn đối diện trực tiếp với những vấn đề này trong môi trường y tế chuyên nghiệp, được tư vấn, điều trị nếu cần, và từ đó cải thiện rõ rệt sự hài lòng trong đời sống tình cảm – thể chất.
- Phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs)
Nhiều bệnh lý lây qua đường tình dục như HPV, Chlamydia, lậu, giang mai, HIV… có thể lây lan âm thầm trong cơ thể mà không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là ở nữ giới.
Khám định kỳ giúp bạn chủ động xét nghiệm và điều trị nếu cần, tránh lây nhiễm cho bạn tình và giảm thiểu biến chứng về sau như vô sinh, ung thư cổ tử cung, viêm vùng chậu…
- Chủ động trong kế hoạch hóa gia đình và sinh con an toàn
Khám sức khỏe sinh sản không chỉ dành cho những ai muốn có con, mà còn rất cần thiết cho người đang muốn kế hoạch hóa gia đình, tránh thai hoặc trì hoãn việc sinh nở một cách an toàn và khoa học.
Thông qua việc khám định kỳ, bạn sẽ được tư vấn những phương pháp tránh thai phù hợp với cơ địa, độ tuổi, tình trạng sức khỏe… Từ đó giảm thiểu nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản về lâu dài.
- Góp phần giảm gánh nặng tài chính và tinh thần
Việc điều trị các bệnh lý sinh sản ở giai đoạn muộn thường tốn kém hơn nhiều so với phát hiện và xử lý từ sớm. Không chỉ là chi phí thuốc men, mà còn là thời gian, công sức, và cả những tổn thương tinh thần do lo lắng, thất vọng (nhất là khi gặp vấn đề hiếm muộn, vô sinh).
Khám định kỳ giúp bạn tiết kiệm chi phí dài hạn bằng cách ngăn ngừa bệnh từ gốc, đồng thời giúp bạn an tâm sống khỏe và có kế hoạch chủ động cho tương lai.
Khám sức khỏe sinh sản không phải là “việc để sau”, mà là việc cần làm ngay – và nên lặp lại đều đặn mỗi năm. Cũng giống như đi khám răng, đo huyết áp hay tổng quát tim mạch, đây là một phần tất yếu trong việc chăm sóc cơ thể toàn diện, bền vững và chủ động.
Những điều cần lưu ý trước – trong – sau khi khám sức khỏe sinh sản
Khám sức khỏe sinh sản là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe sinh lý và sinh sản của bạn. Để việc khám diễn ra suôn sẻ và đạt được kết quả chính xác, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước, đồng thời có những lưu ý trong và sau khi khám.
Dưới đây là một số lời khuyên cần thiết giúp bạn sẵn sàng cho buổi khám sức khỏe sinh sản.
- Những điều cần làm trước khi đi khám
Chọn thời điểm khám hợp lý Khi khám sức khỏe sinh sản, đặc biệt đối với phụ nữ, thời điểm khám là rất quan trọng. Nếu bạn là phụ nữ và đang trong chu kỳ kinh nguyệt, tốt nhất nên tránh đi khám vào ngày có kinh vì việc khám trong thời kỳ này có thể gây khó khăn cho bác sĩ trong việc chẩn đoán các bệnh lý về tử cung và buồng trứng.
Thời điểm lý tưởng để khám sức khỏe sinh sản là ngay sau khi sạch kinh, khi cơ thể không có sự thay đổi nội tiết quá lớn.
Chuẩn bị thông tin sức khỏe cá nhân Trước khi đến khám, bạn nên chuẩn bị đầy đủ các thông tin về tiền sử bệnh lý của bản thân, bao gồm bệnh lý gia đình, các bệnh lý đã từng mắc phải, các phương pháp tránh thai đã sử dụng, hoặc những bệnh lý sinh sản (nếu có).
Việc này giúp bác sĩ hiểu rõ tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra các lời khuyên, phương pháp khám phù hợp.
Tìm hiểu về quy trình khám Nhiều người ngại đi khám sức khỏe sinh sản vì không biết quy trình sẽ như thế nào. Việc hiểu rõ quy trình khám sẽ giúp bạn không cảm thấy lo lắng hay bất ngờ khi đến bác sĩ. Quy trình khám sức khỏe sinh sản thường bắt đầu với việc phỏng vấn và khám lâm sàng (kiểm tra các dấu hiệu bên ngoài như bộ phận sinh dục, dương vật, tinh hoàn, âm đạo, tử cung…).
Sau đó có thể cần các xét nghiệm như xét nghiệm máu, siêu âm, xét nghiệm nước tiểu, hoặc xét nghiệm tinh dịch đồ.
Chuẩn bị tài chính và bảo hiểm Tùy thuộc vào cơ sở y tế mà bạn lựa chọn, chi phí khám sức khỏe sinh sản có thể thay đổi. Bạn nên hỏi trước về mức phí khám và các chi phí phát sinh (nếu có).
Nếu bạn có bảo hiểm y tế, đừng quên kiểm tra xem bảo hiểm có chi trả cho các xét nghiệm sinh sản hay không, giúp bạn tiết kiệm chi phí.
- Những điều cần lưu ý trong khi khám
Cởi mở và trung thực với bác sĩKhi khám sức khỏe sinh sản, bác sĩ cần biết về tất cả các vấn đề liên quan đến tình trạng sức khỏe sinh lý của bạn. Đừng ngại ngùng hay che giấu bất kỳ vấn đề nào như rối loạn tình dục, dấu hiệu bệnh lý, hay tiền sử mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs).
Việc này sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bạn.
Giữ bình tĩnh Nhiều người lo sợ khi phải khám những vùng nhạy cảm trên cơ thể. Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng bác sĩ chỉ thực hiện các thao tác khám trong phạm vi cần thiết và được sự đồng ý của bạn.
Hãy giữ tâm lý thoải mái, hít thở sâu và tập trung vào mục tiêu cuối cùng: bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của bản thân.
Không tự ý thay đổi thuốc hoặc phương pháp điều trị Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào (bao gồm thuốc tránh thai, thuốc điều trị các bệnh lý sinh lý…), hãy thông báo cho bác sĩ biết trước khi khám. Không nên tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ, vì điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả khám.
Ăn uống nhẹ nhàng trước khi khám Nếu bạn phải làm các xét nghiệm máu, siêu âm ổ bụng, hoặc các xét nghiệm khác yêu cầu bụng phải trống rỗng, hãy lưu ý không ăn quá no trước khi đến khám. Điều này giúp các xét nghiệm được thực hiện chính xác hơn.
- Những điều cần làm sau khi khám
Thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ Sau khi khám, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm một số xét nghiệm để làm rõ tình trạng sức khỏe sinh sản của bạn. Đừng quên tuân thủ các chỉ dẫn này để có được kết quả chính xác. Nếu bác sĩ yêu cầu bạn quay lại kiểm tra sau một thời gian, hãy nhớ lịch hẹn và tái khám đúng thời gian.
Chăm sóc cơ thể sau khi khám Nếu bạn phải làm các xét nghiệm như siêu âm đầu dò âm đạo hay xét nghiệm mỏ vịt, đôi khi bạn có thể cảm thấy hơi khó chịu hoặc nhức mỏi. Điều này là bình thường và sẽ hết sau vài giờ. Hãy uống đủ nước, nghỉ ngơi và tránh hoạt động nặng sau khi khám.
Chia sẻ kết quả với bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào Nếu bạn cảm thấy có triệu chứng bất thường sau khi khám, như đau bụng kéo dài, ra máu bất thường, hoặc các vấn đề khác, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để nhận được lời khuyên kịp thời.
Giữ thói quen khám sức khỏe định kỳKhám sức khỏe sinh sản không chỉ nên thực hiện một lần mà cần được duy trì định kỳ, ít nhất một lần mỗi năm. Điều này giúp bạn theo dõi tình trạng sức khỏe sinh sản và phát hiện sớm các bất thường nếu có.
- Những điều cần lưu ý khác
Chọn cơ sở y tế uy tín Để đảm bảo kết quả khám chính xác và an toàn, bạn nên chọn các bệnh viện, phòng khám có uy tín, được cấp phép hoạt động và có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.
Lựa chọn bác sĩ mà bạn cảm thấy tin tưởng Việc cảm thấy thoải mái và tin tưởng với bác sĩ là rất quan trọng. Nếu bạn không thấy thoải mái trong lần khám đầu tiên, đừng ngần ngại tìm một bác sĩ khác để nhận được sự chăm sóc tốt nhất.
Khám sức khỏe sinh sản là một phần không thể thiếu trong việc chăm sóc bản thân và chuẩn bị cho một cuộc sống tình dục lành mạnh, một gia đình hạnh phúc.
Để quá trình khám diễn ra thuận lợi và hiệu quả, bạn cần chuẩn bị kỹ càng trước khi đến khám, làm theo chỉ dẫn trong suốt buổi khám và duy trì việc kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Hãy nhớ rằng việc chăm sóc sức khỏe sinh sản là quyền lợi chính đáng của mỗi người, giúp bạn giữ gìn sức khỏe, bảo vệ khả năng sinh sản, và có một tương lai khỏe mạnh và hạnh phúc.