Giúp trẻ “cai” điện thoại, tivi trong mùa hè

Nếu không có sự định hướng và kiểm soát phù hợp từ cha mẹ, kỳ nghỉ lại dễ trở thành khoảng thời gian “ngập chìm” trong màn hình điện thoại, tivi, máy tính. Điều này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng về cả thể chất lẫn tinh thần.

Hiện nay, nhiều học sinh đã bước vào kỳ nghỉ hè năm học 2024–2025, với quỹ thời gian rảnh rỗi kéo dài suốt 2–3 tháng. Thế nhưng, thay vì tận dụng khoảng thời gian này để rèn luyện kỹ năng, tham gia hoạt động ngoài trời hay trải nghiệm thực tế, không ít em lại lựa chọn cách “giết thời gian” bằng việc dán mắt vào màn hình tivi, điện thoại, máy tính bảng từ sáng đến tối.

Kỳ nghỉ hè, trẻ dễ dành thời gian sử dụng điện thoại, tivi

Trẻ dễ dành thời gian xem điện thoại vào kỳ nghỉ hè

Chia sẻ với báo chí, Thạc sỹ Khoa học Giáo dục, chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Lanh (Học viện Minh Trí Thành), trong kỳ nghỉ hè, nếu cha mẹ thiếu kiểm soát, để trẻ thường xuyên làm bạn với các thiết bị điện tử, trẻ có thể đối diện với nhiều nguy cơ về sức khỏe lẫn tinh thần như: Béo phì, suy giảm thị lực, tiếp cận với những nội dung nhạy cảm, bạo lực trên mạng…

Hầu hết cha mẹ đều mong muốn có thể “tách” con khỏi tivi, điện thoại nhưng không phải ai cũng biết cách thực hiện đúng.

Nhiều cha mẹ cấm đoán, mắng mỏ, tịch thu điện thoại, cắt mạng internet… Tuy nhiên, theo bà Lanh, những hành động mang tính chỉ trích, cưỡng chế như vậy khó có thể giúp con “cai” điện thoại, tivi mà chỉ càng khiến con khó chịu, phản kháng.

Để giúp trẻ rời xa tivi, điện thoại, bà Lanh cho rằng cha mẹ cần hiểu con đang làm gì với các thiết bị điện tử đó, nội dung các con xem là gì, nguyên nhân nào khiến các chương trình đó có thể thu hút con đến vậy.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Lanh (Bên phải) – Ảnh: Vietnam+

Là chuyên gia tâm lý và từng tiếp xúc với nhiều trẻ nghiện game, điện thoại, tivi, bà Lanh cho biết nhiều trẻ chia sẻ thích các chương trình giải trí, trò chơi trên tivi, điện thoại vì giúp các em thư giãn, quên những chuyện không vui, quên đi lời mắng mỏ, chỉ trích, so sánh từ cha mẹ.

Trong thế giới ảo, các con được nhập vai như chính mình đang thực hiện các hành động, được sống là chính mình chứ không phải làm những việc mình không muốn chỉ để chiều lòng bố mẹ.

“Nhiều trẻ cho hay khi chiến thắng trong game, con được tôn vinh, ghi nhận, được các game thủ khác ngưỡng mộ, còn ở ngoài đời thực thì đạt điểm 8, 9 thì bố mẹ vẫn buồn vì con không đạt điểm 10” bà Lanh nói.

Theo đó, thạc sĩ Nguyễn Thị Lanh cho rằng một trong những nguyên nhân sâu xa của việc trẻ nghiện game, say mê tivi, điện thoại, máy tính vì các con cô đơn, rảnh rỗi hay bị tổn thương, hay bị bố mẹ la mắng, không được ghi nhận, khen ngợi.

Thiếu thốn sự quan tâm đúng cách từ cha mẹ nên trong trẻ có khoảng trống vô cùng lớn, sống không có mục tiêu ước mơ, không có định hướng trong cuộc đời.

Giải pháp giúp con tránh xa thiết bị điện tử

Thạc sĩ Nguyễn Thị Lanh đưa ra giải pháp, để giúp con ‘cai’ các thiết bị điện tử, cha mẹ cần dành nhiều thời gian cho con hơn, từng bước bước vào thế giới của con, lắng nghe suy nghĩ trong con, hiểu được cảm xúc nơi con.

Từ đó, nắm bắt được con đang suy nghĩ gì, cảm xúc con mắc kẹt là gì thì mới có thể giúp con thoát ra khỏi thế giới ảo, dần dần dẫn dắt được con trong thế giới thực.

Bên cạnh đó, phụ huynh cũng nên khiến con bận rộn hơn khi mùa hè, các con có nhiều thời gian rảnh rỗi.

Một gợi ý quan trọng trong mùa hè này là giúp con trở nên bận rộn một cách tích cực. Thay vì để con rảnh rỗi quanh quẩn bên điện thoại, cha mẹ có thể:

• Giao cho con những việc nhà nhỏ vừa sức;
• Đăng ký cho con học các lớp kỹ năng mềm, sáng tạo, ngoại khóa;
• Khuyến khích con tham gia các hoạt động thể chất như đá bóng, ca hát, múa, chơi nhạc cụ…

“Khi lịch trình hàng ngày của trẻ được lấp đầy bằng những hoạt động lành mạnh, phong phú và nhiều niềm vui, thiết bị điện tử sẽ dần mất đi sức hấp dẫn,” bà Lanh khẳng định.