Bí quyết sống thọ và khỏe mạnh của người Nhật Bản

Tuổi thọ cao và sức khỏe vững bền của người Nhật Bản

Nhật Bản là một quốc gia nổi tiếng với những người có tuổi thọ cao nhất thế giới. Theo thống kê gần đây, tuổi thọ trung bình của người Nhật Bản đạt mức 84,5 năm, đứng đầu trong bảng xếp hạng toàn cầu.

Không chỉ sống lâu, họ còn có chất lượng sống rất cao, với sức khỏe tốt và ít bệnh tật. Điều này khiến người ngoài luôn tò mò về những bí quyết giúp người Nhật duy trì sức khỏe bền vững và sống lâu.

Có lẽ, yếu tố tạo nên sự khác biệt của người Nhật không chỉ đến từ một chế độ dinh dưỡng hay thói quen thể thao đơn giản, mà còn từ cả một lối sống đặc biệt được hình thành từ ngàn đời nay. Họ chú trọng vào việc chăm sóc sức khỏe không chỉ từ bên ngoài, mà còn cả tinh thần và tâm hồn.

Vậy đâu là những yếu tố quan trọng giúp người Nhật có thể sống thọ và khỏe mạnh như vậy? Bài viết này sẽ khám phá những bí quyết của người Nhật để duy trì sự trường thọ và sức khỏe tuyệt vời, đồng thời đưa ra những bài học quý giá mà chúng ta có thể học hỏi.

Những yếu tố tạo nên tuổi thọ và sức khỏe bền vững của người Nhật

1. Chế độ ăn uống lành mạnh

Cách người Nhật chào ngày mới rất khoa học. Việc đầu tiên sau khi rời giường của người Nhật là uống một cốc nước ấm trước khi đánh răng và đi đại tiện.

Y học cổ truyền Nhật Bản cho rằng, uống nước ngay sau khi thức dậy có tác dụng làm sạch dạ dày và nuôi dưỡng hệ tiêu hóa, đồng thời, làm tăng quá trình trao đổi chất trong cơ thể, duy trì độ đàn hồi của da và phòng ngừa nhiều bệnh lý.

Theo TS.BS. Dương Xuân Nhương – Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Quân y 103: “Sau khi thức giấc, dành từ 15 đến 30 phút massage vùng bụng sẽ hỗ trợ đường tiêu hóa nhu động trở lại, nhịp nhàng hơn. Sau đó, uống một cốc nước ấm từ 200-300ml, pha thêm mật ong và chanh, tùy theo khẩu vị mỗi người sẽ giúp kích thích hệ tiêu hóa”.

Chế độ ăn uống của người Nhật Bản là một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp họ duy trì tuổi thọ cao và sức khỏe vững vàng. Một chế độ ăn uống lành mạnh chính là nền tảng của sự sống lâu và khỏe mạnh.

Các món ăn trong chế độ ăn của người Nhật chủ yếu gồm cá, rau, đậu, gạo, rong biển và các thực phẩm lên men. Các món ăn này rất giàu chất dinh dưỡng, ít dầu mỡ và có hàm lượng calo thấp, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư.

Mỗi bữa ăn của người Nhật có đa dạng các nhóm thực phẩm bao gồm chất xơ, rau củ theo mùa như cơm, cá, rong biển, đậu nành, trái cây, rau, cà rốt,… Bên cạnh đó, người Nhật cũng ưu tiên lựa chọn các thực phẩm theo mùa của địa phương thay vì sử dụng các loại thực phẩm ngoại nhập với giá đắt đỏ.

Cá là một phần không thể thiếu trong bữa ăn của người Nhật. Cá không chỉ cung cấp protein mà còn chứa các axit béo omega-3 có lợi cho tim mạch và não bộ.

Một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Tokyo cho thấy những người ăn cá thường xuyên có tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch thấp hơn so với những người không ăn cá.

Bên cạnh đó, rong biển, một món ăn phổ biến trong bữa cơm Nhật Bản, cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, giúp làm đẹp da và duy trì sức khỏe lâu dài. Rong biển không chỉ giàu chất xơ mà còn là nguồn cung cấp iod, giúp bảo vệ tuyến giáp và duy trì chức năng của hệ tiêu hóa.

Món miso soup (súp từ đậu nành lên men) cũng là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn của người Nhật. Miso soup không chỉ dễ tiêu hóa mà còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa nhờ vào các vi khuẩn có lợi trong đậu nành lên men.

Một nghiên cứu từ Đại học Osaka cho thấy việc ăn các thực phẩm lên men như miso có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Ngoài ra, người Nhật ăn uống điều độ và rất chú trọng đến việc ăn chậm. Họ có thói quen ăn từng miếng nhỏ và nhai kỹ, giúp cơ thể dễ dàng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.

Điều này không chỉ giúp duy trì cân nặng ổn định mà còn giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì và các bệnh về đường tiêu hóa. Theo chuyên gia dinh dưỡng Nhật Bản, việc ăn chậm còn giúp cơ thể cảm nhận sự no nhanh hơn, từ đó kiểm soát được lượng thức ăn tiêu thụ.

2. Lối sống năng động và thể thao thường xuyên

Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, một yếu tố quan trọng nữa góp phần vào tuổi thọ cao của người Nhật là thói quen vận động và hoạt động thể chất đều đặn. Mặc dù không phải tất cả người Nhật đều tham gia các môn thể thao chuyên nghiệp, nhưng họ đều có thói quen vận động mỗi ngày, chẳng hạn như đi bộ hoặc đạp xe.

Đi bộ là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật. Họ đi bộ để đến nơi làm việc, đi chợ, hoặc chỉ đơn giản là đi dạo trong công viên. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, người Nhật đi bộ trung bình từ 7.000 đến 8.000 bước mỗi ngày. Việc đi bộ đều đặn này giúp duy trì sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường và huyết áp cao.

Ngoài ra, người Nhật cũng tham gia các môn thể thao như sumo, karate, aikido, judo hay yoga. Những môn thể thao này không chỉ giúp rèn luyện thể lực mà còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và sự kiên nhẫn.

Các bộ môn võ thuật của Nhật Bản, như karate và aikido, giúp người tham gia phát triển sự dẻo dai về thể chất và sự điềm tĩnh trong tâm trí. Điều này giải thích tại sao nhiều người Nhật lớn tuổi vẫn có thể duy trì sức khỏe tốt và sống lâu.

Bên cạnh đó, bơi lội và các hoạt động dưới nước cũng rất phổ biến tại Nhật Bản. Nước biển ở Nhật Bản có nhiều khoáng chất và vi khuẩn có lợi, giúp làm sạch cơ thể và cung cấp năng lượng dồi dào. Các khu nghỉ dưỡng hay bể bơi công cộng luôn là nơi được người dân Nhật Bản ưu ái ghé thăm trong những dịp cuối tuần.

Nếu mất 8 phút để lái xe ô tô và nửa giờ để đi bộ đến một địa điểm, nhiều người Nhật sẽ chọn đi bộ. Với sự phát triển của các phương tiện giao thông công cộng, họ sẽ dành trung bình từ 1 đến 2 giờ để đi bộ đến các bến tàu điện ngầm thay vì đi xe cá nhân. Bên cạnh đó, trẻ em Nhật cũng chủ yếu tự đi bộ đến trường.

Là quốc gia có địa hình nhiều đồi dốc, việc vận động đều đặn bằng hình thức đi bộ cũng được xem là một phương thức tập luyện tương đối tốt.

3. Tinh thần kỷ luật và lối sống tối giản

Người Nhật nổi tiếng với tinh thần kỷ luật cao và lối sống tối giản. Điều này thể hiện rõ trong mọi lĩnh vực cuộc sống, từ cách làm việc đến cách họ tổ chức không gian sống.

Một phần trong văn hóa Nhật Bản là wabi-sabi, tức là tìm kiếm cái đẹp trong sự không hoàn hảo và giản dị. Thay vì sống xa hoa, người Nhật ưu tiên sự đơn giản, khiêm nhường và chú trọng vào việc duy trì sự hài hòa trong cuộc sống.

Lối sống này giúp họ giảm thiểu căng thẳng, tránh xa những lo âu không cần thiết và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn. Những không gian sống của người Nhật thường rất đơn giản và gọn gàng, giúp duy trì một tâm trạng thoải mái và dễ dàng thư giãn sau một ngày dài làm việc.

Bên cạnh đó, việc duy trì kỷ luật trong mọi khía cạnh của cuộc sống giúp người Nhật duy trì sức khỏe bền vững. Họ có thói quen dậy sớm, làm việc chăm chỉ và giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh.

Việc giữ vững tinh thần kỷ luật trong ăn uống, vận động và nghỉ ngơi giúp họ duy trì thể trạng tốt và sống lâu hơn.

Các chuyên gia sức khỏe Nhật Bản cho rằng tinh thần kỷ luật là yếu tố quan trọng giúp người dân giữ được sự cân bằng trong cuộc sống, từ đó giúp giảm thiểu căng thẳng và nâng cao chất lượng sống.

4. Gắn kết cộng đồng và gia đình

Một yếu tố quan trọng không kém trong việc duy trì sức khỏe là mối quan hệ cộng đồng và gia đình. Người Nhật rất coi trọng các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là gia đình.

Họ thường xuyên dành thời gian quây quần bên gia đình, thăm hỏi nhau và chia sẻ cuộc sống. Điều này giúp tạo ra một mạng lưới xã hội mạnh mẽ, nơi mọi người giúp đỡ nhau và không cảm thấy cô đơn.

Các thế hệ trong gia đình Nhật Bản thường sống gần nhau và hỗ trợ lẫn nhau. Điều này giúp giảm thiểu căng thẳng tâm lý và tạo cảm giác an toàn, ấm áp cho mỗi cá nhân.

Ngoài ra, người Nhật cũng rất coi trọng cộng đồng, tham gia vào các hoạt động chung như lễ hội, các công tác từ thiện, hoặc các buổi gặp mặt bạn bè.

Những hoạt động này giúp duy trì mối quan hệ xã hội mạnh mẽ, giúp mỗi người có cảm giác thuộc về và được chia sẻ. Chắc chắn rằng, sự kết nối này mang lại nhiều lợi ích về mặt tinh thần và giúp người Nhật duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và dài lâu.

5. Tư duy tích cực và tránh căng thẳng

Tư duy tích cực và khả năng quản lý căng thẳng là một yếu tố rất quan trọng giúp người Nhật duy trì sức khỏe bền vững. Việc tránh bị cuốn vào những lo âu, căng thẳng trong công việc hay cuộc sống giúp người Nhật duy trì sự thoải mái trong tâm trí, từ đó bảo vệ sức khỏe tinh thần và thể chất.

Các phương pháp thư giãn như thiền, tắm onsen (tắm suối nước nóng) hay shirin-yoku (tắm trong rừng) đã được người Nhật áp dụng hàng ngày để giảm stress và cải thiện sức khỏe. Họ tin rằng, tắm trong suối nước nóng giúp làm sạch cơ thể, đồng thời thải độc và tái tạo năng lượng.

Tắm suối nước nóng không chỉ là một phương pháp thư giãn đơn giản mà còn là một hoạt động giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau cơ và cải thiện làn da.

Ngoài ra, thiền định – một phần của văn hóa Nhật Bản – cũng giúp người dân nơi đây duy trì một tâm trí sáng suốt và một cơ thể khỏe mạnh. Thiền giúp giảm căng thẳng, làm dịu tâm trí và cải thiện khả năng tập trung.

Việc thiền định có thể thực hiện ngay tại nhà hoặc trong những không gian yên tĩnh ngoài trời, giúp người Nhật luôn duy trì trạng thái tinh thần vững vàng.

Văn hóa chăm sóc sức khỏe đặc trưng của người Nhật Bản

1. Khám sức khỏe định kỳ

Ở Nhật Bản, việc khám sức khỏe định kỳ là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Các cơ sở y tế tại Nhật Bản rất phát triển và có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao. Khám sức khỏe không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn là một thói quen để kiểm tra sức khỏe tổng thể.

Bên cạnh đó, việc phòng bệnh là nguyên lý sống của người Nhật. Họ không chờ đến khi mắc bệnh mới đi khám mà luôn kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường.

Nhiều công ty ở Nhật Bản cũng tổ chức các đợt kiểm tra sức khỏe định kỳ cho nhân viên, nhằm phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe và giúp họ duy trì năng suất làm việc.

2. Coi trọng sức khỏe tinh thần

Người Nhật rất chú trọng đến sức khỏe tinh thần. Họ tin rằng một tâm trí khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể luôn trong trạng thái tốt nhất. Các phương pháp giảm stress như thiền, yoga, và thậm chí là ngồi tĩnh lặng trong một không gian yên tĩnh giúp họ thư giãn và duy trì sự bình an trong cuộc sống.

Từ những thói quen nhỏ như việc ngồi thiền vào buổi sáng hay đi bộ thư giãn, đến các hoạt động truyền thống như shirin-yoku, người Nhật luôn tìm cách tạo ra không gian yên bình cho tâm trí.

Các công viên rừng được duy trì và bảo vệ rất tốt, giúp người dân nơi đây có thể thư giãn và làm mới tinh thần.

3. Thói quen tắm onsen, thiền định

Tắm onsen không chỉ là một hoạt động thư giãn mà còn là một phương pháp dưỡng sinh rất hiệu quả. Tắm suối nước nóng giúp thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng và mang lại cảm giác nhẹ nhàng, sảng khoái. Hơn nữa, nước suối nóng ở Nhật chứa nhiều khoáng chất có lợi cho da và cơ thể, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.

Ngoài ra, thiền định – một phần của văn hóa Nhật Bản – cũng giúp người dân nơi đây duy trì một tâm trí sáng suốt và một cơ thể khỏe mạnh.

Những bài học từ người Nhật

1. Tự điều chỉnh lối sống

Người Việt có thể học hỏi từ người Nhật về việc tự điều chỉnh lối sống. Thay vì chạy đua với công việc và các vấn đề xã hội, chúng ta có thể học cách sống chậm lại, chú trọng vào sức khỏe thể chất và tinh thần.

Một trong số những bí quyết trẻ lâu của người Nhật là họ rất quan tâm đến vấn đề rèn luyện sức khỏe. Dù không thường xuyên tập thể dục nhưng người Nhật lại có thói quen đi bộ thay vì sử dụng các phương tiện di chuyển hàng ngày.

Người Nhật đi bộ rất nhiều, theo một cuộc khảo sát về Sức khỏe và Dinh dưỡng do Bộ Y tế Nhật Bản thực hiện cho thấy phụ nữ Nhật đi gần 6.000 bước mỗi ngày còn nam giới trung bình đi khoảng 7.000 bước.

Việc đi bộ thường xuyên sẽ giúp giảm cân, tăng cường sức khỏe xương, giảm đau lưng, cải hiện tâm trạng. Đi bộ thường xuyên còn giúp ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch, cải thiện sức khỏe của phổi và tăng cường sức đề kháng.

2. Ưu tiên sức khỏe từ sớm

Chăm sóc sức khỏe từ sớm giúp chúng ta tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm trong tương lai. Việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, thói quen vận động đều đặn và chú trọng đến tâm lý sẽ giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài.

3. Học cách sống chậm, sống kỹ

Sống chậm, sống kỹ là cách giúp chúng ta giảm bớt căng thẳng và tìm lại sự bình an trong cuộc sống. Người Nhật coi trọng sự giản dị và không hoàn hảo, từ đó giúp chúng ta tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhặt.

4. Gắn kết và giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng

Tạo dựng một mạng lưới cộng đồng vững chắc và duy trì mối quan hệ gia đình gần gũi sẽ giúp chúng ta cảm thấy an tâm và hạnh phúc hơn, từ đó bảo vệ sức khỏe tinh thần tốt hơn.

5. Suy nghĩ tích cực

Một số nghiên cứu nghiên cứu khoa học đã chứng minh việc duy trì lối suy nghĩ tích cực sẽ giúp trẻ lâu, tăng tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Người Nhật luôn giữ cho mình một lối sống lạc quan, dành nhiều thời gian cho những sở thích riêng và mở rộng mối quan hệ bạn bè.

Theo các chuyên gia, việc duy trì suy nghĩ tích cực sẽ tác động lên đại não, kích thích cơ thể tiết hormone làm tăng tư duy cũng như tăng cường trí nhớ tốt hơn.

Bên cạnh đó, duy trì suy nghĩ tích cực còn giúp các cơ quan và tế bào trong cơ thể ở trạng thái thoải mái. Điều này sẽ giúp quá trình trao đổi chất diễn ra tốt hơn, máu lưu thông nhanh hơn từ đó cải thiện đáng kể sức khỏe.

Tâm trạng không ổn định có thể sẽ ảnh hưởng đến khí huyết, gây rối loạn quá trình thanh lọc của gan và làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể.

Sống lâu không chỉ là con số, mà là chất lượng sống

Sự trường thọ của người Nhật không chỉ nằm ở tuổi thọ cao mà còn ở chất lượng sống. Những bí quyết của họ – từ chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống tích cực, đến sự chăm sóc sức khỏe tinh thần – có thể là những bài học quý giá để chúng ta áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.

Việc duy trì sức khỏe không chỉ là một quá trình về thể chất mà còn là một hành trình chăm sóc tinh thần, kết nối với cộng đồng và xây dựng một lối sống cân bằng.

Bằng cách học hỏi những thói quen tốt từ người Nhật, chúng ta hoàn toàn có thể đạt được một cuộc sống khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng và sống lâu, sống vui.