3 tuần dịch viêm phổi Vũ Hán ám ảnh thế giới, những nỗ lực phi thường và niềm tin

Thế giới và Việt Nam bước qua một thập kỷ mới với bức tranh có phần ảm đam: Dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona hoành hành hơn 3 tuần qua đã gây ra những xáo trộn không nhỏ đối với cuộc sống, vượt ra ngoài biên giới Trung Quốc và lan tới toàn cầu. Mỗi khi có một dịch bệnh bùng phát, người ta mới thấy rõ hơn thế giới đang trở nên “phẳng” như thế nào, một thế giới phẳng để những đường biên giới địa lý không còn là chướng ngại quá lớn để dịch bệnh lây lan chỉ trong vòng chưa đầy một tháng. Tuy nhiên, khi những biên giới địa lý đang dần đóng khép, thế giới phẳng cũng khiến con người xích lại gần nhau hơn, mở rộng cánh cửa của sự sẻ chia, đồng cảm và tương trợ.Hơn 3 tuần với dịch bệnh viêm phổi cấp corona, một bức tranh sáng tranh tối hiển hiện với công dân toàn cầu. Thế giới luôn thay đổi không ngừng, và thế giới của những tháng đầu năm 2020 cũng đang thay đổi từng giờ khi đứng trước dịch bệnh mới: Đó là thách thức, và cũng là cơ hội cho toàn nhân loại.

PHẦN I: CHÚNG TA ĐÃ BIẾT ĐỦ VỀ VIRUS CORONA?

Chiều ngày 30/12/2019, bác sĩ Lý Văn Lượng đã nhắn tin cho một nhóm trò chuyện trên WeChat gồm 150 bác sĩ là bạn học cũ và cảnh báo về 7 ca nhiễm virus mà anh cho là giống dịch bệnh SARS cách đây 17 năm. Cảnh báo ấy được chia sẻ trên mạng nhanh chóng nhưng vì không có đủ căn cứ, bác sĩ Lý Văn Lượng đã bị giới chức y tế Vũ Hán triệu tập và giải trình về sự việc. Từ 7 ca nghi lây nhiễm virus mới, tới nay con số đó đã lên tới hơn 40,000 người, chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng.Kể từ chiều ngày 30/12 đó, nhiều người tại Trung Quốc đã mơ hồ đoán được, họ đang phải đối mặt với một dịch bệnh mới – chính xác hơn là một chủng virus corona mới bắt nguồn từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. gần giống với virus SARS. Nhà khoa học Leo Poon, người đầu tiên giải mã loại virus này, cho rằng nó bắt nguồn từ động vật và lây lan sang người.Các cơ quan y tế Trung Quốc đã báo cáo về một vài trường hợp nhiễm viêm cầu khuẩn cho tổ chức Y tế thế giới vào cuối tháng 12/2019. Nhiều người bệnh đã tiếp xúc với các loại hải sản và các khu chợ thực phẩm tại thành phố Vũ Hán. Chủng virus corona mới này được các nhà khoa học gọi bằng tên gọi 2019-nCoV.

01.Virus corona dễ lây lan như thế nào?

coronavirus là một nhóm các loại virus phổ biến ở động vật. Trong một vài trường hợp, các nhà khoa học gọi chúng là nhóm virus zoonotic – lây truyền từ các cá thể động vật sang người, theo trung tâm phòng chống dịch bệnh Mỹ. Thông thường, một người nhiễm virus corona có thể lây cho 1,5-3,5 người nếu không được cách ly hiệu quả.Virus corona có thể lây lan từ những người có tiếp xúc với một số loài động vật. Các nhà khoa học từ WHO cho rằng MERS lây lan từ lạc đà, SARS bắt nguồn từ loài cầy hương. Tác nhân truyền virus corona gây ra đợt bùng nổ dịch tại thành phố Vũ Hán vẫn chưa được xác nhận chính thức. Về việc truyền bệnh từ người sang người, thông thường virus sẽ được truyền qua khi một người khỏe mạnh tiếp xúc với người nhiễm virus corona mà không có biện pháp bảo vệ an toàn hợp lý, ví dụ như thông qua giọt dịch từ việc ho.Tùy vào khả năng gây bệnh của từng loại virus mà con người có nguy cơ bị nhiễm virus thông qua việc ho, hắt hơi hay bắt tay. Virus cũng có thể lây lan qua việc bạn chạm vào một đồ vật người nhiễm bệnh chạm vào rồi sau đó bạn lại đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt. Những người chăm sóc bệnh nhân cũng có nguy cơ nhiễm virus corona khi chạm vào chất thải của bệnh nhân.Các ca lây nhiễm từ người sang người đã được xác nhận với Virus corona từ thành phố Vũ Hán. Các chuyên gia vẫn đang tiến hành nghiên cứu để xác định xem đối tượng nào có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao nhất, đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh cao nhất và liệu việc truyền bệnh xảy ra thường xuyên hơn tại bệnh viện hay các khu dân cư. SARS và MERS chủ yếu lây truyền tại các bệnh viện.

02.Virus corona nguy hiểm ra sao?

Virus có thể khiến người bệnh ốm, thường bắt đầu với các vấn đề liên quan tới đường hô hấp, tương tự như việc nhiễm cảm lạnh thông thường. Các triệu chứng của coronavirus bao gồm chảy nước mũi, ho, đau họng, có thể kèm đau đầu và sốt. Thường các triệu chứng bệnh sẽ kéo dài vài ngày.Với những đối tượng có hệ miễn dịch yếu, thường rơi vào người già và trẻ nhỏ, Coronavirus có thể gây ra những vấn đề nguy hiểm hơn như viêm cầu khuẩn hoặc viêm phế quản. Tính ngày 12/02, đã có 1115 ca tử vong do virus Corona gây nên.MERS và SARS là các chủng virus corona từng gây nên những đại dịch trên toàn thế giới. Được phát hiện vào năm 2012 tại Trung Đông, có 858 ca tử vong/2.494 ca nhiễm bệnh MERS được ghi nhận (tỷ lệ tử vong 34.4%). Tỷ lệ tử vong của dịch bệnh SARS là 9.6% với 774 ca tử vong/8089 trường hợp ghi nhận bệnh trên toàn thế giới. Hiện tại, tỷ lệ tử vong của virus corona rơi vào khoảng 2%.Ngày 09/01, virus corona diễn biến theo hướng mới khi ca tử vong đầu tiên được ghi nhận tại Trung Quốc. Bệnh nhân là một người đàn ông 66 tuổi tại thành phố Vũ Hán. Tuy nhiên, 2 ngày sau thông tin mới được truyền thông Trung Quốc chia sẻ.

03.Sẽ mất bao lâu để các triệu chứng xuất hiện?

Virus Corona từ thành phố Vũ Hán có thời gian phát triển triệu chứng lâu hơn SARS và MERS. Bệnh nhân phát bệnh cúm thông thường khoảng một tuần, sau đó sẽ có triệu chứng khó thở và phải nhập viện. Thời gian ủ bệnh sẽ thường vào khoảng 2-14 ngày. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới từ giáo sư Chung Nam Sơn, chuyên gia hô hấp,, tổ trưởng tổ chuyên gia cấp cao Ủy ban sức khỏe và y tế quốc gia Trung Quốc dẫn đầu một nhóm nghiên cứu về dịch viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona cho biết: Thời gian ủ bệnh chỉ trung bình là 3 ngày, nhưng có thể kéo dài nhất lên đến 24 ngày. Theo New York Times, các nhà khoa học chưa rõ liệu một người có thể lây truyền virus trước khi các triệu chứng xuất hiện hay không.

04.Tại sao virus corona lại dễ lây lan từ Vũ Hán?

Virus corona lây lan nhanh có một phần nguyên nhân bởi thành phố Vũ Hán là một điểm trung chuyển giao thông quan trọng không chỉ của Trung Quốc mà cả thế giới. Thành phố Vũ Hán có 11 triệu người, lớn hơn dân số tại New York. Trung bình mỗi ngày, có khoảng 3,500 người bắt chuyến bay thẳng từ Vũ Hán tới các nước khác. Trong giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 11 năm ngoái, có khoảng hơn 2 triệu người di chuyển từ Vũ Hán tới các thành phố khác tại Trung Quốc. Tỷ lệ kết nối giao thông tại Trung Quốc đã tăng cao rất nhiều lần so với giai đoạn năm 2003 trong dịch bệnh SARS.Tính đến ngày 12/02/2020, đã có 45.183 người nhiễm virus corona, trong đó đã có 1115 người tử vong và 4833 người được chữa khỏi. Phần lớn các ca nhiễm bệnh được ghi nhận tại Trung Quốc. Trước tình trạng phức tạp của dịch bệnh, WHO đã ban bố tình trạng khẩn cấp vào sáng ngày 31/1. Đây là lần thứ 6 WHO ban bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu.